سندرم متابولیک یک شرایط پزشکی است که با مجموعه ‌ای از علائم شامل فشار خون بالا، قند خون بالا، اختلال در سطوح چربی های خون، مقاومت به انسولین و چاقی شکمی شناخته می ‌شود. سندرم متابولیک خطر ابتلا به بیماری ‌های مختلف مانند کبد چرب، دیابت نوع ۲، بیماری‌ های قلبی - عروقی، تخمدان پلی کیستیک، مشکلات باروری، سکته مغزی و برخی از انواع سرطان ها را افزایش می‌ دهد.

در سال های اخیر، شیوع این سندرم به طور چشمگیری در کشور ایران رو به افزایش گذاشته است؛ لذا انجام اقدامات لازم جهت پیشگیری از ابتلا به آن ضروری می باشد.

 

تحقیقات نشان داده است که سبک زندگی و عادات غذایی ما می توانند نقش مهم و تاثیرگذاری در پیشگیری یا ابتلا به سندرم متابولیک داشته باشند. به عنوان مثال، عدم انجام فعالیت بدنی و ورزش به طور منظم، پرخوری، حذف صبحانه، مصرف غذا های سرخ‌ کرده و حتی سریع غذا خوردن می تواند منجر به بروز سندرم متابولیک گردد.

نتایج حاصل از یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۱ نشان داده است که خطر ابتلا به سندرم متابولیک در افراد دارای سرعت بالا در مصرف غذا ۶۳ درصد و در افراد با سرعت متوسط در مصرف غذا ۳۶ درصد بیشتر از افراد با سرعت آهسته در مصرف غذا می ‌باشد.

علاوه بر این، محققان گزارش نموده اند که افرادی که بسیار سریع غذا می خورند سه برابر بیشتر از افرادی که با سرعت آهسته غذا می خوردند، دچار چاقی شکمی می گردند. نتایج حاصل از یک متاآنالیز دیگر نیز نشان داده است که بزرگسالانی که آهسته غذا می خورند به طور معناداری شاخص توده بدنی کمتری نسبت به افرادی که سریع غذا می خورند، دارند.

مکانیسم‌ های ارتباط بین سرعت غذا خوردن و خطر ابتلا به سندرم متابولیک نامشخص است. با این حال، به نظر می رسد سرعت بالا در مصرف غذا ممکن است منجر به پرخوری و دریافت انرژی اضافه، نقص در سیگنال ‌دهی سیری، جذب ناکافی مواد مغذی، ایجاد مقاومت به انسولین و اختلال در تنظیم میکروبیوتای روده گردد و بدین وسیله خطر ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش دهد.

با توجه به شواهد حاصل از مطالعات اخیر، تعدیل سرعت مصرف غذا یک راهکار ساده و موثر برای کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک و اجزای آن، علی الخصوص چاقی شکمی، می باشد./ف.نوروزی فرد

"دکتر سحر فصحتی" دکترای تخصصی علوم تغذیه، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز